Ramallah, Westelijke Jordaanoever
Het ligt al in de begroeting: Israëli’s zeggen het één, Palestijnen het ander. De oorlog van 1948: voor de Israëli’s de Onafhankelijkheidsoorlog, voor de Palestijnen Al-Nakba, ofwel ‘de catastrofe’. Jeruzalem: voor de Israëli’s Yerushalayim, ofwel ‘stad van vrede’ voor de Palestijnen Al-Quds, ofwel ‘de heilige’. Shalom en marhaba.
De heiligdommen in dit stukje Midden-Oosten zijn zowel een zegen als een vloek: de schrijver Aldous Huxley vergeleek in een pessimistische bui Jeruzalem met een ‘slachthuis voor religies’. Religie speelt geen rol in het conflict zegt Ahlam, een Palestijnse studente uit Birzeit (die overigens communiste is, wellicht dat dit haar uitspraak enigszins verklaart). Volgens haar is het conflict puur en alleen een natie-kwestie. Ik denk aan Jeruzalem. De Rotskoepel en de Al-Aqsa moskee. Gaat het daar niet om? De Tempelberg en de Klaagmuur. Het land van Judea en Samarra. Gaat het daar niet om? Het draait allemaal uiteraard om veel meer dan enkel religie, maar dit aspect valt niet te negeren. En zodra er religieuze drijfveren in het spel zijn krijg je te maken met absolutismen. En zodra je in absolutismen verzeild raakt wordt het vinden van een compromis beduidend moeilijker. Shalom en marhaba.
Yassin woont in Jeruzalem, is 36, Palestijn en Hamas-aanhanger. Hij heeft een bloedhekel aan alles wat Israëlisch en joods is. Desalniettemin werkt hij voor een Israëlische aannemer aan een Israëlisch nieuwbouwproject, spreekt vloeiend Hebreeuws met zijn Israëlische collega’s, koopt zijn lunch-felafel in een Israëlisch felafeltentje met Israëlische shekels, en rijdt naar zijn werk in een auto met Israëlisch nummerbord. Maar zodra hij klaar is met werken keert hij terug naar het Palestijnse Oost-Jeruzalem en spendeert hij zijn tijd al Arabische-koffie-drinkende met zijn Palestijnse vrienden in het islamitische deel van de Oude Stad. Shalom en marhaba.
Is dit dan een dubbele standaard? Ja en nee. De intentie is er zeker om, zoals men dat ziet, niet mee te werken aan de bezetting. Klein voorbeeldje: het terugzetten van de klok van zomertijd naar wintertijd. Israël zette de klok een uur terug in het weekend van Yom Kippoer, de Palestijnse Gebieden dik een week eerder vlak voor het begin van Ramadan. Uiteraard is dit buiten dat het absurd is gewoon erg onhandig en onpraktisch. Maar de praktijk pakt meestal toch wat anders uit. Als Yassin bijvoorbeeld ontslag zou nemen is hij wel principieël bezig met zich verzetten tegen de bezetter maar zou hij als consequentie van zijn verzet zonder werk zitten en dus zonder geld om zijn gezin te onderhouden. Al werkende voor een Israëlische aannemer steunt hij Israël maar kan zijn familie in ieder geval het hoofd boven water houden. Shalom en marhaba.
Jeruzalem: moslims, joden en christenen. Zowel een confrontatie als een smeltkroes van religies. Betekenis, en tegelijkertijd toch ook gewoon stenen en een geografische locatie. Jeruzalem. Truitjes met spaghettibandjes naast lange rokken. Zwarte hoeden met pijpenkrullen eronder uit naast de typische Palestijnse hoofdsjalen. Hoofddoeken naast wapperende haren. En temidden van dit schouwspel als waren zij figuranten komen soldaten met M16’s ten tonele om iedereen tegen iedereen te beschermen: Israëli’s tegen Palestijnen, Palestijnen tegen Israëli’s, toeristen tegen zakkenrollers, en iedereen tegen aanslagen.
Shalom en marhaba.
© Faraasha Middle East Training & Advisory