Tel Aviv, Israël
Op 1 november 2006 begon het IDF (Israeli Defence Forces) aan de operatie ‘Herfstwolken’ in en rond Beit Hanoun in het noorden van de Gazastrook. Beit Hanoun is een stadje gesitueerd ten noorden van Gaza Stad en heeft ongeveer 30,000 inwoners. Volgens het Israëlische leger worden vanuit dit stadje qassamaanvallen uitgevoerd op het 6 kilometer noordelijker gelegen, Israëlische, Sderot (toevalligerwijs ook de woonplaats van de Israëlische Minister van Defensie Amir Peretz). Deze beschietingen maken zelden slachtoffers maar zorgen wel altijd voor paniek. Daarnaast wordt er vanuit Egypte flinke hoeveelheden wapens het zuiden van de Gazastrook binnengesmokeld. En Israël heeft nog altijd niet haar eind juni in de Gazastrook ontvoerde korporaal Shalit terug.
Isra√´l trok zich in juni 2005 officiëel terug uit de Gazastrook en ontmantelde haar nederzettingen aldaar. Sinds september 2005 hebben Palestijnse groeperingen ongeveer 1,700 qassams richting Israëlische bevolkte gebieden afgevuurd. Zoals gezegd, zelden slachtoffers, altijd paniek. ’t IDF legt dan ook nog regelmatig ‘bezoekjes’ af aan de Gazastrook: sinds de officiële terugtrekking anderhalf jaar geleden heeft het IDF er een aaneenschakeling van militaire acties uitgevoerd. Alleen al sinds eind juni van dit jaar (moment van ontvoering van de Israëlische korporaal) vonden ongeveer 370 Palestijnen de dood bij Israëlische militaire acties in de Gazastrook en raakten vele honderden in meer of mindere mate gewond. Bij diezelfde acties kwamen 3 Israëlische soldaten om het leven. Geen van de doelen (op laten houden van qassam-beschietingen, terughalen van de ontvoerde korporaal, einde aan wapensmokkel uit Egypte) zijn nog bereikt.
Operatie Herfstwolken van begin november was wel meer dan ’n bezoekje. Het doel van de operatie was het afschieten van qassams vanuit het noorden van de Gazastrook te laten ophouden en militanten aan te pakken en uit te schakelen. De operatie bestond onder meer uit lucht- en tankaanvallen. Een aantal huizen zijn met de grond gelijk gebulldozed. Vijwel alle mannen uit Beit Hanoun tussen de 16 en 45 zijn ondervraagd door ’t IDF. De operatie heeft zes dagen, 54 Palestijnse doden, 1 zelfmoordaanslag op een groepje IDF soldaten (door ’n 18-jarig meisje uit het vluchtelingenkamp Jabaliya, buiten haarzelf geen slachtoffers), en het leven van 1 Israëlische soldaat gekost. Het stadje is een ravage.
De militanten weten zich gesteund door de bevolking, en het is dus lastig ze op te sporen; ze worden ongrijpbaar gemaakt en gehouden door de Gazanen. Dat bemoeilijkt uiteraard ook de distinctie tussen militant en burger. Op woensdag 7 november, de zesde dag van operatie Herfstwolken, trekt het Israëlische leger zich terug. Na de terugtrekking staat Beit Hanoun onder een avondklok. Pas op zaterdag 11 november, de 4e dag na de terugtrekking, mogen vrouwen voor het eerst weer even naar buiten, om eten te kopen.
Haniyah en Abbas hebben de operatie al als ‘massacre’ bestempeld, de EU heeft de operatie veroordeeld wegens gebruik van ‘buitenproportioneel geweld’ en Human Rights Watch dringt aan op een onafhankelijk onderzoek. De VN Veiligheidsraad stelde een draft resolutie op tegen Israël’s acties in Beit Hanoun. 15 Veiligheidsraadleden stemden vóór, vier (waaronder de UK) onthielden zich van stemming. Ondanks dat de resolutie ook het afvuren van qassams door Palestijnse militanten veroordeelt vetoode de VS de resolutie. Van dit vetorecht heeft de VS in totaal al 82 keer gebruik gemaakt, vaak om resoluties tegen Israël tegen te houden. Arabische staten steunden de resolutie wel.
De VN Mensenrechtenraad echter (die de VN Mensenrechtencommissie vervangt) veroordeelde gisteren (woensdag) de ‘grove en systematische’ schendingen van de mensenrechten door Israël. Daarnaast stuurt ze een missie naar de Gazastrook om het ‘incident’ van de eerste dag na de terugtrekking te onderzoeken: één dag na de terugtrekking en beëindiging van operatie Herfstwolken landden 15-20 Israëlische artilleriegranaten ’s ochtends om 05.35 op 7 huizen in een dichtbevolkt gebied van het noord-westen van Beit Hanoun terwijl de bewoners lagen te slapen. Negentien mensen kwamen om, de meesten onder hen vrouwen en kinderen. Zestien van hen kwamen uit dezelfde familie. Het oudste slachtoffer was 80, het jongste slechts 1 jaar. Het Israëlische leger zegt de doden te betreuren en wijdt het aan een menselijke fout bij de programmering van een howitzer. Verkeerd ingevoerde coördinaten. Het werkelijke doel lag 500 meter verderop.
Vorige week vond voor het Israëlische Ministerie van Defensie in Tel Aviv een demonstratie plaats tegen operatie Herfstwolken. “Deze overheid heeft bloed aan zijn handen”stond er op een spandoek. Desondanks is de Israëlische publieke opinie overwegend vóór dit soort operaties. Het argument van Israëlische zijde is ook ditmaal, ‘veiligheid’. De bestokingen van Israëlische steden met qassams moet worden gestopt. Maar operatie Herfstwolken had óók als effect dat de Palestijnen eindelijk weer wat dichter bij elkaar zij gekomen, en het heeft de mensen in het noorden van de Gazastrook (en de rest van de Palestijnse Gebieden) wederom vastbeslotener gemaakt in hun verzet tegen Israël. Verder heeft Hamas het einde van het bestand aangekondigd en gezegd de slachtoffers van Beit Hanoun te zullen vergelden met aanslagen in Israël. Daar kreeg Isra√´l gisteren al een voorproefje van. De Izz id-Din al-Qassam brigades, de gewapende vleugel van Hamas, heeft de verantwoordelijkheid opgeëist voor het afvuren van twee qassams met 1 dode en 2 gewonden ten gevolge. Overigens, ook tijdens Herfstwolken gingen de qassambeschietingen gewoon door.
Gaza zit ondertussen voor alles wat niet het Israëlische leger, Israëlische ambulances, of levensmiddelen is potdicht. Niet alle journalisten krijgen toestemming de Gazastrook binnen te gaan, ‘gewone’ buitenlanders al helemaal niet, Westelijke Jordaanoever/Jeruzalem Palestijnen, en ook het Rode Kruis/Halve Maan mag er ook niet in. UNRWA (United Nations Relief and Works Agency, de VN tak die zich met Palestijnse vluchtelingen bezighoudt) is nog wel aanwezig; er moet wel heel wat meer gebeuren eer die weggaan. Producten komen er nauwelijks in en mensen niet uit.
Twee van de slachtoffers van operatie Herfstwolken liggen in een ziekenhuis in Tel Aviv. Ze zijn slachtoffers van de eerste dagen van de operatie. Via via kom ik met de oom van één van de twee jongens in contact en ik ga naar het ziekenhuis in Tel Aviv om hem te ontmoeten. De man, Abu Tarek, vertelt mij over zijn neef van 24, bij wie hij (tijdens bezoekuren) waakt en stelt mij voor aan zijn vriend, wiens 17-jarige zoon ook in de intensive care ligt.
We moeten een uur wachten tot het bezoekuur begint, en raken dus aan de praat. Abu Tarek werkte in de jaren ’80 in Tel Aviv, maar sinds de tweede intifada mag hij niet meer in Israël komen en heeft hij zijn winkel verplaats naar de Gazastrook. Hij mocht als enige familielid mee met de (Israëlische) ambulance die zijn neef naar het ziekenhuis in Tel Aviv transporteerde. Het ziekenhuisterrein mag hij niet verlaten. Doet hij dat toch, dan draait hij de gevangenis in. Het is een vreemde situatie. De Israëli’s voeren aanvallen op je stad uit, je neef raakt zwaargewond, wordt vervolgens per Israëlische ambulance naar een Israëlisch ziekenhuis vervoerd, alwaar het slachtoffer door Israëlische artsen en zusters verpleegd wordt en jij het ziekenhuisterrein niet mag verlaten. De ziekenhuiskosten worden betaald door de Palestijnse Autoriteit.
Abu Tarek maakt van de gelegenheid gebruik om mijn reisgenootje Miriam, met een Italiaanse katholieke moeder en een Palestijnse islamitische vader en in de gedachtegang van Abu Tarek dus moslim (ze is katholiek) van het roken af te praten. Als hij uitvogelt dat ik het openingsvers van de Koran en de shahaada, de geloofsbelijdenis, ken word ik zijn nieuwe project. Het is niet de eerste keer dat iemand probeert me tot de islam te bekeren.
Het is inmiddels bezoekuur, en Abu Tarek neemt ons mee naar de intensive care. Eerst zie we zijn neef. Een 24-jarige jongen die getrouwd is en een zoontje en een dochtertje heeft. Hij ligt al 10 dagen in coma en zijn lichaam is bedekt met brandwonden. De 17-jarige zoon van een vriend van Abu Tarek is er echter nog erger aan toe. Zijn beide benen zijn geamputeerd, evenals zijn linkerhand. Hij heeft zware hoofdwonden, en zijn lichaam is bedekt met brandwonden. Ook hij ligt al 10 dagen in coma. Het zijn beelden die je op het journaal ziet of foto’s die je in de krant tegenkomt als er weer eens een bom in Irak is ontploft. Als de arts met de update komt (in het Hebreeuws, naar het Arabisch vertaald door Abu Tarek) wil de vader van de jongen, met een zenuwtrekje om zijn mond, per sé dat wij erbij blijven staan. Zo horen we de arts hem vertellen dat de toestand van zijn zoon uitzonderlijk slecht is en dat áls hij al bijkomt hij zware hersenbeschadiging zal hebben.
© Faraasha Middle East Training & Advisory