Column: 'Gay Pride' Jeruzalem

Jeruzalem

Israël is al weken in discussie, Jeruzalem gonst er al dagen van, en in de Westelijke Jordaanoever is het net alsof er niets aan de hand is. Vandaag was Gay Pride Jeruzalem 2006.

In Jeruzalem wemelt het van de soldaten en politieagenten. Ik spreek een aantal van hen aan en vraag hen waarom er zoveel groen (leger) en blauw (politie) op straat is. “Beit Hanoun” is het eenduidige antwoord. Ze refereren aan de recentelijke 6-daagse Israëlische actie in Gaza, waarbij 1 Israëlische soldaat en 54 Palestijnse burgers (waaronder veel vrouwen en kinderen) om het leven kwamen. In Ramallah werd uit solidariteit 2 dagen halfslachtig gestaakt (staken hier betekent mannen met kalashnikovs en bivakmutsen die zeggen dat je je winkel wil sluiten). En er is deze week door Hamas richting Israël gedreigd met nieuwe aanslagen.

We bemerkten vanochtend dan ook een andere houding bij de soldaten bij Qalandia checkpoint (van Ramallah naar Jeruzalem). Voor mij neus worden een aantal Palestijnen teruggestuurd. Dit terugsturen is geen unicum, maar de houding van de soldaten was wel wat strikter en heftiger dan normaal. Spanning.

Ook de Gay Pride was streng beveiligd, hoewel de secrurity check bij de ingang niet verder ging dan “do you speak English?” Er valt soms echt geen peil op te trekken: tegelijkertijd hangt er ’n politiehelikopter in de lucht en is er een gigantische hoeveelheid politieagenten op de been. Dit omdat de Gay Pride in Jeruzalem omstreden is. In een toeval van saamhorigheid nam een New Yorkse rabbi het samen met een Jeruzalemse mufti op tegen de organisatie en de gemeente Jeruzalem om hun afkeur van het evenement duidelijk te maken en aan te sturen op afgelasting.

Er zijn van de week verschillende demonstraties geweest tegen de Gay Pride, en het bleef onrustig. Het was de vraag of het evenement door zou gaan, maar uiteindelijk besloot de politie dan toch tot doorgang (World Pride Jerusalem in augustus ging al niet door wegens de oorlog tegen Libanon). Echter het evenement zou moeten plaatsvinden op één van de twee campussen van de Hebrew University in plaats van in het stadscentrum. Een klein groepje mensen kan het in de ochtend echter niet laten en besluit toch een mini-parade te houden in het hart van Jeruzalem. De Israëlische autoriteiten kunnen deze demonstratie-zonder-toestemming niet \waarderen, en de deelnemers brengen dus een nachtje in hechtenis door.

De gay community in Jeruzalem is klein en hecht: in een enclave van toenemende religiositeit is het niet makkelijk je als homoseksueel staande te houden. Velen verhuizen dan ook van het religieuze Jerusalem naar het wereldse Tel Aviv. In Jeruzalem, bijvoorbeeld, is slechts één gay club te vinden. In Tel Aviv is dit wel anders.

Ik ontmoet enkele refuseniks: zij die militaire dienst weigeren. Dit is nogal wat in Israël, en bemoeilijkt je positie in de maatschappij. De reden die men voor hun dienstweigering geeft is dat het Israëlische leger, zoals zoveel legers, niet bepaal homo-vriendelijk is. De bezoekers van de Gay Pride hebben gemengde meningen over de positie van homoseksuelen in Israël. Een joodse bezoeker zegt: “we zijn als de joden in de holocaust”, terwijl een ander zegt dat Israël één van de meest liberale landen ter wereld is met betrekking tot gay rights. Een volgende zegt dat de Israëlische maatschappij tolerant is omdat iedereen gefocused is op veiligheid en het voortbestaan van de joodse staat. Tijdens de Pride is er geen orthodoxe jood te bekennen, hoewel wel verwacht werd dat zij een tegendemonstratie zouden organiseren. Aan de andere kant hadden ze hun doel bereikt: het evenement uit het religieuze centrum weren.

Eén van de mannen met wie ik spreek vertelt me over het huwelijk met zijn partner in Toronto, en de problemen die zij nu hebben om hun huwelijk erkend te krijgen voor de Israëlische wet. In Israël worden alleen orthodox joodse huwelijken erkend. Mensen die niet orthodox maar wel anderszins joods willen trouwen wijken dan ook uit naar Cyprus. Vervolgens kunnen ze dan wel hun huwelijk laten registreren. Dit stel heeft echter heel wat meer problemen en heeft er een rechtzaak van gemaakt. Volgende week doet het Israëlische Supreme Court uitspraak in hun zaak. Het schijnt dat er een wet uit de jaren ’60 bestaat die de autoriteiten tot registratie van het huwelijk zou moeten dwingen.

Een andere man die ik spreek loopt rond in hoofddoek en overjas. Hij vertelt me dat alle bezoekers door de organisatie zijn geadviseerd niet te uitbundig gekleed te gaan en de religiositeit van Jeruzalem te respecteren – dit is geen Tel Aviv… Hij vond dat dit de meest modest dress en minst provocatieve kleding was die hij aan kon trekken, dat hij wel eens wilde weten hoe het voelde om in hoofddoek rond te lopen, en dat hij op deze manier ook zijn steun voor Palestijnse homoseksuelen kan uiten. Ik bedenk me dat wat hij ziet als ‘minst provocatieve kleding’ in deze situatie waarschijnlijk door de gemiddelde Palestijn als bijzonder provocatief zou worden ervaren. Er is overigens geen Palestijn te bekennen, althans, ik ontmoet ze niet. Het schijnt dat er vorig jaar wel een groepje Palestijnen aanwezig was, met maskers op om herkenning te voorkomen. De acceptatie van homoseksualiteit onder Palestijnen is vrijwel nihil.

In Jeruzalem zit de organisatie ‘Jerusalem Open House for Pride and Tolerance’. Deze organisatie staat bekend om haar goede samenwerking tussen Israëli’s en Palestijnen. Het kán dus wel. (Dit is overigens niet de enige organisatie waar beide groepen wél door één deur kunnen). Het meisje dat Open House vertegenwoordigt en met wie ik spreek is buitengewoon geïnteresseerd in Ramallah en de Westelijke Jordaanoever, als ik haar vertel dat ik daar woon. Zij is de eerste Israëlische die ik ontmoet die consequent aan ‘Palestina’ refereert, iets wat ik zelf bijvoorbeeld nooit doe. De hoeveelheid steunbetuigingen aan de Palestijnse zaak is opvallend. Zoals het ‘Open House’ meisje het verwoordt: de ene minderheid komt op voor de andere minderheid….