Column: 't Leven is simpeler dan je denkt

Ramallah, Westelijke Jordaanoever

Ramallah, ofwel God’s Heuvel, in zowel het Aramees als het Arabisch, ligt uitgespreid over heuvels die zo’n 875 meter boven zeeniveau liggen. De stad ligt 16 km ten noorden van Jeruzalem, echter het duurt door de checkpoints en de muur normaliter ongeveer een uur om er te komen. 57,000 zielen rijk, zetel van de Palestijnse Nationale Autoriteit (PNA), een cultureel centrum, en de basis voor veel lokale en internationale civil rights organisaties. Een traditionele ‘ahwa (koffiehuis) ligt naast een jazzclub, een felafeltentje naast een theatertje. De gigantische groenten- en fruitmarkt en gevarieërd samengestelde bevolking geven kleur aan het straatbeeld.

Zoals Birzeit echt een dorp is, is Ramallah echt een stadje. Er loopt hier vanalles rond. Meiden met minirokje-met-lange-legging-eronder, strakke truitjes en dito spijkerbroeken. Meiden met lange overjas en hoofddoek. Oude mannetjes met de hatta (de ‘Arafat-sjaal’) op hun hoofd. Oude vrouwtjes in traditionele Palestijnse geborduurde overjurken. Thee-drinkende taxichauffeurs. Meisjes met schoudertasjes waar ze veel te jong voor zijn. Zestienjarige jongens die de aandacht van deze voorbijlopende meisjes proberen te trekken.

In Ramallah is alcohol te krijgen, in het aanliggende dorpje Al-Bireh niet. Dit betekent op één plek in de stad dat je aan de ene kant van de straat wél een flesje wijn op de kop kunt tikken, en aan de andere kant niet. In Ramallah is Fatah dominant. In het nabijgelegen dorpje Taybeh (waar overigens erg lekker bier gebrouwen wordt) stemden de meeste inwoners op Hamas. Taybeh is christelijk. Religie en partijaffiliatie kunnen elkaar dus doorkruisen.

Net als in Cairo stikt het hier van de satelliet-dishes op de daken, met als enige verschil dat ze hier vergezeld gaan met ernorme zwarte watertanken. Men springt hier spaarzaam met water om: naast het feit dat water schaars en duur is weet je tenslotte nooit wanneer je zonder water komt te zitten, door een technische storing of zoals in Birzeit bijvoorbeeld omdat een nabijgelegen settlement (Israëlische nederzetting) meer water nodig heeft.

Gaza heeft honger en delen van de Westelijke Jordaanoever ook (en niet alleen door de Ramadan), maar het lijkt alsof dit lot Ramallah in ieder geval enigszins bespaard blijft. Mensen hebben het hier ook niet makkelijk, maar in vergelijking tot andere steden doet Ramallah je soms vergeten hoe het in de rest van de Westlijke Jordaanoever is. ‘Eid (het Suikerfeest) is morgen of overmorgen (afhangende van de stand van de maan), en Ramallah barst op het moment uit haar voegen, zo druk is het in de stad met gezinnen die de laatste voorbereidende boodschappen aan het doen zijn. Ramallah geeft een vertekend beeld van de situatie. Maar de realiteit is onontkoombaar, waar je je ook verstopt in deze contreien…

Ramallah is Zone A onder de Oslo Akkoorden van 1993 tussen de Israëli’s en Palestijnen. Dit betekent dat security en civil control in handen van de Palestijnse Nationale Autoriteit zelf is. Een paar jaar geleden had de stad nog een avondklok en was ze overspoeld met Israëlische tanks en troepen. Dat is nu wel anders. Normaliter zie je hier geen tanks en Israëlische soldaten.

Toch wordt er soms ingegrepen vanuit Israëlische zijde. Soms vindt dit plaats in de vorm van undercover acties door zgn. mutasaribeen: Israëli’s verkleed als Palestijn en beter Arabisch sprekend dan de Palestijnen zelf. Ze gaan een stad binnen, liquideren het doelwit, en verdwijnen in het niets. De hele actie duurt misschien een paar minuten en dan is er niets meer te merken van wat er zojuist gebeurd is. Dit gebeurde bijvoorbeeld op de derde dag dat ik hier was: twee Israëlische undercover agenten liquideerden rond 11 uur ’s avonds een op straat lopende man. De lezingen over de mogelijke toedracht lopen zo uiteen dat ik daarover hier geen zinnige uitspraak kan doen.

Het was hier kortgeleden even heel onrustig (zie blog ‘United we stand…’) maar als je niet het stadscentrum ingaat krijg je er weinig echt van mee. Hoewel ik ’s avonds soms kogels hoor, en een paar minuten later politiesirenes, en hoewel de IDF (Israeli Defence Forces) ook steeds vaker en vroeger ‘bezoekjes’ aflegt aan Ramallah.

Hoewel de humanitaire situatie hier acuut is en het leven hier moeilijk is voor de meeste mensen, zowel economisch als politiek, gebeuren er uiteraard ook positieve, leuke en fijne dingen, gaan mensen naar de film, ’n bierfestival, wat drinken met vrienden, worden er veel grapjes gemaakt, wordt er getrouwd, en zijn er theatervoorstellingen en concerten. Zo vond laatst de eerste voorstelling van de eerste Palestijnse circusschool (zonder dieren overigens) plaats. Het was heel knap en met humor gedaan, met slechts 3 weken oefenen achter de rug. Uiteraard hadden sommige acts betrekking op de politieke situatie – men doet hier niet aan escapisme…

Ook hier zijn jongeren bezig hun toekomst op te bouwen, zo goed en zo kwaad als dat gaat, met studie, vrienden, love interests, dromen over de toekomst. De situatie is zó menselijk, men probeert hier óók gewoon, ondanks alle belemmeringen en problemen, een zo normaal mogelijk leven te leiden. Het leven hier gaat ondanks alles ook gewoon door, het is écht niet alleen maar triestheid troef. Zoals Adham, een 21-jarige Palestijn, zegt: “Al-haya absat mimma tatasawwar”, ofwel: het leven is simpeler dan je denkt…